HOERAHERFST
Account
Geschreven door
Annick
28 januari 2023 | Lichaam
Deel deze blog
J
e bent in alle haast de deur uit gevlogen, de auto in op weg naar werk. Je moet op tijd zijn voor een belangrijke meeting. En ja hoor… file. Te laat komen is geen optie. Het zweet breekt je uit, je hartslag gaat omhoog, je gaat zwaarder ademen en je spieren spannen zich aan. STRESS!
Niet alle stress is slecht. Het hielp ons als jagers en verzamelaars overleven doordat we gevaar zagen en konden vechten of vluchten. Ook in deze tijd kan een stressreactie van je lichaam heel functioneel zijn.
Het helpt ongelukken voorkomen, maar kan ook helpen om op je top te presteren bij een sportwedstrijd of voor een grote groep te spreken op je werk. Stress houdt je scherp en zorgt ervoor dat je met een gezonde drive te dag kunt doorkomen.
Na een stresssituatie moet er weer ontspanning komen, om het effect op je lichaam uit te balanceren. Je spieren moeten zich weer ontspannen, je ademhaling moet zich weer verplaatsen van je borst naar je buik en je hartslag moet weer naar beneden gaan. Anders ontstaat er chronische stress en dat is ongunstig voor je gezondheid.
Onze huidige leefstijl maakt het soms uitdagend om plaats te maken voor die ontspanning. We moeten veel ballen omhoog houden en zijn met z’n allen maar ‘druk, druk, druk’. We kennen ondertussen allemaal wel iemand met een burn out. Het gevolg van die aanhoudende stress. Hoe komt dat nou?
Wanneer je stress ervaart stelt je lichaam zich in op een noodsituatie. Er ontstaat er een vecht- of vluchtreactie. Je brein geeft opdracht tot het aanmaken van stresshormonen. Adrenaline, noradrenaline en cortisol spelen hierin een belangrijke rol. Ze zorgen ervoor dat je klaar bent voor actie.
Dit uit zich in onder andere:
- Versnelde hartslag en ademhaling, zodat het zuurstofrijke bloed snel naar je spieren gepompt kan worden;
- Zweten, om niet oververhit te raken;
- Gespannen spieren, om direct in actie te kunnen komen;
- Verminderde doorbloeding haarvaatjes, zodat het bloed naar de spieren kan gaan;
- Verhoogde alertheid, om gevaar te bespeuren;
- Stijging van je bloedsuikerspiegel, om je spieren van brandstof te kunnen voorzien.
In de oertijd hielp dit ons om een dier te vangen of ons kamp te verdedigen. Na de stresssituatie herstelde ons lichaam vanzelf de balans weer en werden stresshormonen weer afgevoerd.
Onze lichamelijke reactie op stress is nog steeds hetzelfde, onze stresssituaties alleen niet. Bij stress hoeven wij vaak niet ‘in actie te komen’ maar zitten we in de auto, aan de telefoon of achter een beeldscherm. Ook is onze stress vaak veel langduriger en worden stresshormonen niet voldoende afgebroken. Uitputting ligt op de loer.
Wanneer er na stress onvoldoende tijd is om weer te ontstressen omdat keer op keer de volgende situatie zich alweer aandient, dan is er sprake van te langdurige stress.
De gevolgen hiervan hebben invloed op vele belangrijke lichaamsfuncties:
- Verhoogd risico op hart- en vaatziekten;
- Door stress kun je snel handelen, maar het gaat ten koste van overdacht je beslissingen maken;
- Vruchtbaarheidsproblematiek, in noodsituaties is er geen prioriteit om voort te planten;
- Bleke huid, minder gezonde huid en haren, door de verminderde doorbloeding;
- Spierpijnen, hoofdpijn en krampen door de chronische spierspanning
- Slaapproblemen doordat je steeds ‘aan’ staat;
- Vermoeidheid;
- Slechtere werking van het immuunsysteem, in een noodsituatie worden herstelprocessen op een lager pitje gezet. Bij langdurige stress is er een verstoorde immuunrespons;
- Verhoogd risico op diabetes, door een verstoorde suikerstofwisseling;
- Verhoogde kans op overgewicht en toename van buikvet.
Stress vermijden zal niet altijd lukken. Vaak kunnen we de situaties niet veranderen, maar wel hoe we met de situatie om gaan.
Soms zijn we zo automatisch ingesteld op in de ‘stressstand’ gaan, dat we stress ervaren van dingen waarbij het misschien helemaal niet nodig is om je hier druk over te maken. Tijd om onszelf meer ontspannen te programmeren. Dit kan relatief eenvoudig.
Ervaar je stress? Pas dan onderstaande direct toe en ervaar wat het voor je kan doen.
1. Heb ik er invloed op?
2. Is het echt belangrijk?
Is het antwoord nee op een of beide vragen, dan kun je het loslaten en hoef je er niet over te stressen.
Realiseer je dat stress niet ‘echt’ is. Het zit in je hoofd. De situatie blijft precies hetzelfde, die is zoals die is. Of je nu stresst of niet. Wanneer je rustig blijft kun je de situatie beter overzien en meer overdacht handelen.
Voel aan hoe je lichaam voelt en ontspan bewust:
- Zit mijn ademhaling oppervlakkig in mijn borst (stress) of diep in mijn buik (ontspanning)? Of hou ik mijn ademhaling misschien regelmatig zelfs wel in? Breng je ademhaling tot rust, 4 seconden inademen, even vasthouden en 6 seconden uitademen brengt je lichaam automatisch in ontspanning.
- Hoe heb ik mijn handen (knuistjes of los), staan mijn voeten rustig op de grond, heb ik mijn schouders opgetrokken, zit ik ineen gedoken, heb ik mijn voorhoofd gefronst of mijn mond gespannen? Ga elk lichaamsdeel bewust langs en laat de spierspanningen los.
Oefening baart kunst. Hoe vaker je bovenstaande toepast, hoe beter je stress de baas bent. Dat geeft weer een gevoel van vertrouwen, controle en hernieuwde energie.
